Mô tả Murasaki Shikibu Nikki Emaki

Tử Thức Bộ Nhật Ký (紫式部日記, Murasaki Shikibu Nikki?) là một tác phẩm ghi lại cuộc sống thường nhật của tác giả, đồng thời cũng là vị Nữ quan nổi tiếng sống vào thời Heian là Murasaki Shikibu, cũng là người đã sáng tác ra trường thiên tiểu thuyết Truyện kể Genji. Cuốn Nhật ký được cho là đã được viết trong khoảng thời gian từ năm 1008 đến năm 1010, phần lớn nhất trong tác phẩm chủ yếu xoay quanh việc Hoàng hậu Shōshi (hay Akiko) hạ sinh các vị Hoàng tử (về sau trở thành Thiên hoàng Go-IchijōGo-Suzaku) đi kèm những lễ hội liên quan, với các chi tiết nhỏ mô tả cuộc sống chốn hậu cung và mối quan hệ giữa Murasaki với những nữ quan khác, cũng như những văn sĩ cung đình như Izumi Shikibu, Akazome EmonSei Shōnagon.[1][4][5] Nó cũng cho ta thấy những tình tiết sống động dưới thời đại nắm quyền của Fujiwara no Michinaga.[6] Giống như tiểu thuyết Genji, cuốn nhật ký cũng mô tả những cảm xúc và những mối quan hệ giữa người với người , đặc biệt hơn, nó đã mô tả sự ràng buộc giữa Murasaki Shikibu với "triều đình" riêng của Hoàng hậu Akiko, cũng như sự cô đơn và đau khổ sau cái chết của chồng bà vào năm 1001.[7] Trong đó bao gồm cả những lời nhận xét của tác giả đối với những người có tầm ảnh hưởng cùng thời, những cách cư xử thiếu lịch thiệp của đàn ông (trong đó có cả Fujiwara no Michinaga) và phụ nữ thời bấy giờ với sự hạn chế về mặt kinh nghiệm và học thức của họ.[8] Cuốn nhật ký được xem là một tuyệt tác của trường phái Nikki Bungaku.[3]

Emaki là loại tranh cuộn truyền thống của Nhật với mục đích kể chuyện thông qua những bức vẽ cùng lời dẫn đi kèm, được du nhập vào Nhật Bản thông qua việc giao lưu văn hóa với Trung Quốc vào khoảng thế kỷ thứ 6 và được lưu truyền rộng rãi trong tầng lớp quý tộc thời Heian. Sau thời Heian là thời kỳ Kamakura được đánh dấu bởi những cuộc chiến tranh và xung đột giữa các thế lực trong nước. Trong thời kỳ đó, nền nghệ thuật Emaki vẫn phát triển. Nếu như các chiến binh Mạc phủ yêu thích những "cuộn tranh với chuyển động nhanh" như truyền thuyết và những câu chuyện thời chiến thì việc sản xuất emaki kiểu Heian vẫn tồn tại trong cung đình. Những bức họa kể lại tuyệt tác Truyện kể Genji đã tiếp tục được phổ biến vào đầu thời kỳ Kamakura dẫn đến việc hồi sinh lại mối quan tâm đối với tác giả của nó, Murasaki Shikibu. Vào cuối thế kỷ 13, nền nghệ thuật thời Heian đã thu hút sự quan tâm trở lại của nhiều người, dẫn đến việc nhiều họa sĩ thời đó đã quay trở lại phong cách hội họa cung đình; có rất nhiều bức emaki đã được sản xuất trong thời kỳ này.[4]

Murasaki Shikibu Nikki Emaki được vẽ trong bối cảnh nền nghệ thuật emaki đang bước vào thời kỳ hoàng kim và theo lời của Penelope Mason thì "nó là một trong những ví dụ tốt nhất về loại hình tường thuật bằng thơ và tranh minh họa kể từ thời Kamakura".[7] Bức họa này đã được vẽ vào khoảng thời gian 200 năm sau khi cuốn nhật ký được viết, tức là vào giữa thế kỉ 13.[nb 1][9][10][7][11] Cũng giống như nội dung nguyên gốc của cuốn nhật ký, bức họa đã ghi lại sự cô độc cũng như góc nhìn của tác giả về cuộc sống chốn Hoàng cung, song đã được thêm vào một số dòng chữ hoài niệm về quá khứ huy hoàng của cung đình thời Heian - một trong những chi tiết tiêu biểu trong các cuốn Emaki vào thế kỉ 13, nhằm đem lại cho người xem cảm giác về "thời hoàng kim đã mất ", theo Mason, kể cả những bức họa mô tả những sự kiện vui vẻ như yến hội.[4] Ngoài ra, các ghi chú trong bức vẽ, tức là những phần văn bản không được sơn lên, cũng có sự khác biệt so với cuốn nhật ký.[5]

Một bức emaki trong nhật ký của Murasaki Shikibu đã đề cập đến một tác phẩm khác có tên là Meigetsuki ("Minh nguyệt chi họa"), nhật ký của nhà thơ kiêm học giả Fujiwara no Teika. Theo cuốn nhật ký này, vào năm 1233, một số quý tộc thân cận với Thiên hoàng Go-Horikawa đã lên kế hoạch tạo ra một bức emaki mới cho Truyện kể Genji (sau bức Genji Monogatari Emaki được vẽ vào thế kỉ 12, cũng là bức họa được biết tới nhiều nhất), kèm theo một tác phẩm khác thuộc thể loại nhật ký của Murasaki. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy những cuộn tranh mà Fujiwara no Teika đề cập tới là có thật, mặc dù tính nhất quán trong thời gian sản xuất những cuộn tranh ấy được xem là trường hợp khả thi,[4] Những bức emaki được xem là bằng chứng xác thực gồm có tác phẩm được thủ bút bởiFujiwara Nobuzane và những dòng chú thích của nhà thư pháp ưu tú Gokyōgoku (後京極良経 (Hậu Nguyên Cực Lương Kinh), Gokyōgoku? 1169–1206).[3][12]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Murasaki Shikibu Nikki Emaki http://kakitutei.web.fc2.com/murasaki/etizen/bridg... http://www.hcn.zaq.ne.jp/internet-gallery/sakuhin3... https://web.archive.org/web/20120525165712/http://... http://www.hcn.zaq.ne.jp/internet-gallery/sakuhin3... https://web.archive.org/web/20120525165636/http://... http://www.emuseum.jp/detail/100341/000/000?mode=s... http://www.gotoh-museum.or.jp/collection/shikibu.h... https://books.google.com/books?id=FT7rAAAAMAAJ https://archive.org/details/travelersofhundr0000ke... https://web.archive.org/web/20120425122936/http://...